با یک زورق شکسته و بیبادبان از کناره دریا وارد شدم و کاری ناچیز انجام دادهام.
استاد کریم زمانی با بیان این نکته ادامه داد: قرآن همانگونه که حضرت علی(ع) فرمودهاند تجلیگاه حضرت حق است. قرآن ریسمانی است که خداوند از وجه رحمانی خود از آسمان آویخته تا آدمیان یوسفجانشان را بر آن بیاویزند و از چاه دنیا بالا بکشند.
وی سپس به نزول قرآن اشاره کرد و گفت: نزول قرآن نیز اشاره به همین تجلی دارد و نازل شدن بر ناسوتیان به معنای تنزل از جایگاه قدسی نیست. به گفته این مترجم خوشقریحه، استفاده از کلام الهی نیز به قدر ظروف و مراتب ماست. خلاصه دعوت قرآن از ما، خروج از کلمات به سوی نور است و مصداق نور نیز حیات طیبه است. از نظر این مفسر مثنوی، حیات طیبه، زندگی عبادی است، به این معنا که انسان بندگیاش را فراموش نکند و چون انسان امروز نباشد که امانتی از خدا گرفته و آنرا نابجا به کار میبرد.
استاد حسین استادولی، مترجم و ویراستار قرآن کریم و بسیاری دیگر از کتب دینی با اشاره به اینکه قرآن کریم هم کتابی است همگانی و هم، همهزمانی تأکید داشت که کتابی با این ویژگیها، باید به زبان همگانی به گوش همه رسیده و بهگونهای ترجمه شود که همواره کاربرد داشته باشد. به همین دلیل باید ترجمههای مختلف و مناسب مردم هر عصر صورت پذیرد. او ترجمه قرآن را بسیار حساس دانست که صرفا انتقال یک مفهوم از یک لفظ به لفظ دیگر نیست. به بیان وی، خود ترجمه، تفسیر است در حالی که برخی میگویند ترجمه نباید همراه با تفسیر باشد. ترجمه بیان یک مطلب از یک زبان، به زبان دیگر است که همان تفسیر است و بههمین دلیل ابنعباس را ترجمانالقرآن به معنای مفسر قرآن مینامند.
به گفته مترجم اصولکافی، ترجمه بدون تفسیر ممکن نیست و یکی از مزایای ترجمه استاد کریم زمانی این است که ترجمه با شرح همراه است. صرف ترجمه به هیچ عنوان گویا نخواهد بود. وی، آیات فقهی و کلامی و تاریخی را نیازمند توضیح دانست که بدون آن ترجمه فایدهای برای مطالعهکننده نخواهد داشت. مزیت دوم ترجمه روشنگر کریم زمانی از نظر وی این است که حاوی شرح لغات است و برای کسانی که با صرف و نحو آشنایی دارند توضیحات مفیدی در بر دارد. مزیت سوم این ترجمه، استفاده از ادبیات و شعر برای بهتر فهم کردن آیات است.
به عقیده استاد حسین استاد ولی هر که مثنوی نخواند قرآن را درست درک نخواهد کرد و مثنوی به تعبیر حضرت امام(ره) تفسیر قرآن کریم است. مزیت دیگر این ترجمه، مراجعه به تفاسیر معتبر در مورد تکتک آیات است که این مراجعه در مورد هر آیه بسیار مهم است. از نظر وی، مطلب دیگری که در این ترجمه لحاظ شده مراجعه استاد کریم زمانی به تمامی نقدهایی است که بر ترجمهها وارد آمده است. به گفته استاد حسین استادولی، مزیت دیگر ترجمه روشنگر، بیان چند معنایی برخی از آیات است که در آنها ضمایر مرجع خود را به درستی نمییابد و باید در مورد آن توضیح داد. بهنظر وی، ترجمه، غیر از بیان مراد است و تنها با ترجمه نمیتوان به مراد آیه دستیافت و نیاز به توضیح و تامل بسیاری برای رسیدن به مراد خواهد بود.
استاد حسین استادولی در مقام نقد این ترجمه، و نعمه کانوا فیها فاکهین را از اشتباهات مصطلحی دانست که توسط کریم زمانی نیز تکرار شده است. به بیان وی، اثر از ویرایش خوبی نیز برخوردار نیست و در جابهجایی پرانتزها و کروشهها اشکالاتی وجود دارد که میتواند در چاپ آینده مرتفع شود.
استاد بهاءالدین خرمشاهی نیز در آغاز سخنانش ترجمه و شرح و انتشار ترجمه رسمی قرآن روشنگر کریم زمانی را به تمام مردم ایران و پارسیزبانان گیتی تبریک گفت و سپس افزود: در ادامه بیان محسنات این ترجمه باید گفت در این اثر، هر سوره به تفکیک معرفی شده و معانی عمده آن بیان میشود. این قرآن پژوه برجسته افزود: حسن دیگر آن این است که ریشه ثلاثی کلمات و افعال در این ترجمه گفته میشود و این برای محقق برای جستوجوی کلمه در منابع بسیار کارگشاست.
وی با اشاره به دو نوع شرح در این ترجمه، از شرح درونترجمه و شرح جداگانه یاد کرد و نمونه اعلای شرح درونترجمه را استوای خداوند بر عرش به شرح تدبر امور عالم دانست و گفت: این شرح عرش را از اورنگ بودن درآورده و معنای تازهای- اگرچه تاویلی- اما درست به آن میبخشد. او در ادامه این ترجمه را یک کتابخوانی قرآنی دانست که برای همگان فایده دارد. این استاد محقق افزود: ممکن است پرسیده شود آیا این ترجمه، بهترین ترجمه قرآن است؟ که در پاسخ باید گفت؛ بهترین ترجمه قرآن وجود ندارد زیرا در همه ترجمهها جای بحث و نکتهگیری و اشاره به واقع وجود دارد. این ترجمه، یکی از پنج ترجمه برتر صد سال اخیر است.
استاد خرمشاهی در نقد تلاش گذشتگان معتقد بود که آنها ترجمه نبوده و حاصل آن تنها فراهم آوردن واژهنامه بوده است. این قرآنپژوه برجسته در ادامه به این نکته اشاره داشت که در گذشته با وجود تکواژهها و ترکیبات تابناک شگفتآور بهدلیل عدم وجود نظریه ترجمه، اقتضائات زبان مبدأ رعایت میشد. وی آنگاه با اشاره به کتاب خود « بررسی ترجمههای امروزین قرآن کریم» که بر چهل ترجمه در آن نقد، نوشته شده است، گفت: 80 ترجمه از مشروطیت تا ترجمه دکتر حداد عادل که به زودی در مشهد منتشر میشود وجود دارد که در میان این 80 ترجمه، یکی از پنج ترجمه برتر، ترجمه روشنگر کریم زمانی خواهد بود.
منبع
همشهری آنلاین
دیدگاهتان را بنویسید